บ้านดำ ภาชนะห่อหุ้มจิตวิญญาณ ถวัลย์ ดัชนี

บ้านดำ ภาชนะห่อหุ้มจิตวิญญาณ ถวัลย์ ดัชนี

ศิลปินแห่งชาติผู้ยิ่งใหญ่อีกท่านที่เป็นชาวเชียงรายคือ อาจารย์ถวัลย์ ดัชนี เมื่อครั้งที่ท่านยังมีชีวิตได้สร้างอาณาจักรเล็กๆ ในพื้นที่ 60 ไร่ เพื่อเป็นสถานที่พำนักและสร้างผลงานภาพวาดอย่างต่อเนื่อง อาคารรูปแบบต่างๆ 42 หลังภายในบริเวณ เป็นอาคารเก็บผลงานถึง 36 หลัง ที่เรียกกันว่าบ้านดำนั้นมาจากการสร้างบ้านด้วยไม้ล้วนแล้วใช้น้ำมันเครื่องเก่า (น้ำมันขี้โล้) ทาเพื่อป้องกันปลวก มด แมลง เลยเรียกตามกันมาว่าบ้านดำ

อาคารบางหลังเปิดให้คนเข้าชมภายในได้ เช่น มหาวิหารด้านหน้า สร้างโดยมีจุดมุ่งหมายให้เป็นหอศิลป์แห่งแรกในเชียงราย อาคารบางหลังปิดไว้เพราะเป็นบ้านพักส่วนตัว และเป็นห้องเก็บของสะสมของอาจารย์ถวัลย์ด้วย ดังเป็นที่ทราบกันดีว่า อาจารย์สะสมหนังสัตว์ เขา กระโหลก ฟัน และเขี้ยวของสัตว์ป่า ซึ่งส่วนใหญ่ได้มาจากต่างประเทศ จากนั้นก็นำมาศึกษาเพื่อรังสรรค์ผลงานสร้างเสริมจินตนาการในการวาดรูป (เปรียบเหมือนอาจารย์ใหญ่) บางชิ้นนำมาออกแบบเป็นเก้าอี้ ด้ามมีด หรือวางประดับไว้ทั่วบ้าน

Travel with Kids ได้รับอนุญาตให้เข้าชมอาคารที่ปิดไว้เป็นกรณีพิเศษ จึงอยากนำภาพมาอวดให้ชมกัน อย่างเช่นบ้านจระเข้ เป็นเรือนรับรองแขก บนพื้นเต็มไปด้วยหนังจระเข้ ส่วนเสานั้นประดับด้วยกรามฉลาม บ้านปูนปั้นมีอยู่ไม่กี่หลัง มีรูปร่างแปลกตาทั้งทรงกะลามะพร้าวหรือทรงเตารีด อาจารย์เล่นกับคุณสมบัติการเก็บเสียงของปูนและการสะท้อนของทรงโค้งด้วยการจัดให้เป็นห้องประชุมวงกลม เมื่อพูดแล้วจะเกิดเสียงดังก้องคล้ายแต่ละที่นั่งมีไมโครโฟนและลำโพงขยายเสียง นอกจากนี้ยังมีอาคารทำงานซึ่งตั้งผืนผ้าใบสีขาวขนาดใหญ่สูงเกือบ 3 เมตร รออาจารย์ลงมือวาดภาพ น่าเสียดายที่ท่านไม่มีโอกาสลงมือทำงานและต้องจากไปก่อนเวลาอันควร

จะมีกวีบทใดอีกเล่าที่ทำให้ระลึกถึงอาจารย์เมื่อมาเยี่ยมชมบ้านดำ ถ้าไม่ใช่คำฉันท์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส สมเด็จพระสังฆราชเจ้าองค์ที่ ๗ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
“พฤษภกาสร    อีกกุญชรอันปลดปลง
โททนต์เสน่งคง สำคัญหลายในกายมี
นรชาติวางวาย  มลายสิ้นทั้งอินทรีย์
สถิตทั่วแต่ชั่วดี  ประดับไว้ในโลกา”

ที่ตั้ง

พิพิธภัณฑ์บ้านดำ อ.ถวัลย์ ดัชนี
333 หมู่ 13 ต.นางแล อ.เมือง เชียงราย
พิกัด N19.992075 E99.860170
โทรศัพท์  0-5377-6333, 08-3336-5333, 08-9225-3333
เวลาเปิด ทุกวัน 9.00-12.00น. และ 13.00-17.00 น.
ไม่เก็บค่าเข้าชม
www.thawan-duchanee.com